Στην ταινία «Λούφα και παραλλαγή», ο υποδυόμενος τον διδάσκοντα την αγγλική Δημήτρης Πουλικάκος, αποφάσισε να διδάξει λεξιλόγιο στα στρατευμένα νιάτα, ξεκινώντας ως εξής: «this is a pipe - αυτό είναι μία πίπα
Σαν σε μάθημα αγγλικής λοιπόν, θα αναφερθούν στη συνέχεια εν συντομία κάποιοι όροι που εμφανίζονται στη ζωή κάθε καλού bookcrosser και καλό θα είναι να τους γνωρίζει.
This is my bookshelf, λοιπόν! Αυτό είναι το ράφι μου...
Ο μοναδικός κωδικός που παίρνει κάθε βιβλίο κατά την καταχώρισή του στο www.bookcrossing.com. Το BCID προσδιορίζει το βιβλίο ως αντικείμενο και όχι ως τίτλο, αν δηλαδή έχετε δύο αντίτυπα του ίδιου βιβλίου θα πρέπει να κάνετε δύο καταχωρίσεις και να πάρετε δύο διαφορετικά BCID, ένα για κάθε αντίτυπο.
Ο κωδικός BCID αποτελείται από 10 ψηφία, είναι δηλαδή της μορφής 123-4567890.
Το σύνολο των 10 ψηφίων αποτελεί την «ταυτότητα» του βιβλίου. Όποιος γνωρίζει και τα 10 ψηφία μπορεί να γράψει journal entry για το βιβλίο· αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γνωστοποιείται μόνο σε όσους παίρνουν το βιβλίο στα χέρια τους.
Τα 7 τελευταία ψηφία του BCID (αυτά που βρίσκονται μετά την παύλα), αποτελούν το «δημόσιο» τμήμα του BCID· δεν αρκεί η γνώση του για να γράψει κάποιος journal entry για το βιβλίο.
Το πλήρες BCID (τα 10 ψηφία) πρέπει να αναγράφεται μέσα στο βιβλίο, ώστε όποιος το παίρνει στα χέρια του να μπορεί να γράψει journal entry για το βιβλίο (πού το βρήκε, πότε το βρήκε, κτλ).
Το πλήρες BCID (τα 10 ψηφία) δεν πρέπει να δημοσιοποιείται σε post στο forum ή στο κείμενο κάποιου journal entry, αφού τότε οποιοσδήποτε μπορεί να γράψει σχόλιο στη σελίδα του βιβλίου στο www.bookcrossing.com, ακόμα κι αν δεν το έχει δει ποτέ του!
Το «δημόσιο τμήμα» του BCID (τα 7 τελευταία ψηφία) μπορεί να δημοσιοποιείται οπουδήποτε.
Bookshelf είναι το εικονικό ράφι βιβλιοθήκης που έχει κάθε μέλος του www.bookcrossing.com. Είναι ένα τεράστιο ράφι, αφού μπορεί να χωρέσει χιλιάδες βιβλία. Στο bookshelf εμφανίζονται όλα τα βιβλία που έχει καταχωρίσει το μέλος, καθώς και όσα βιβλία έχουν περάσει από τα χέρια του και έχει κάνει catch.
Journal entry ονομάζεται κάθε εγγραφή στο ημερολόγιο ενός βιβλίου (στη σελίδα του βιβλίου στο www.bookcrossing.com δηλαδή).
Το πρώτο journal entry για κάθε βιβλίο δημιουργείται αυτόματα κατά την καταχώρισή του στο bookcrosing.com.
Ύστερα από το πρώτο (αυτόματο) journal entry, τα επόμενα journal entry μπορούν να δημιουργηθούν:
Το γεγονός ότι όλες οι παραπάνω ενέργειες καταλήγουν σε δημιουργία journal entry, έχει ως συνέπεια το ότι όλες οι παραπάνω ενέργειες γίνονται με σχεδόν όμοιους τρόπους.
Release είναι η απελευθέρωση ενός βιβλίου, δηλαδή η εγκατάλειψη της ασφάλειας στα χέρια ενός μέλους και η αρχή ενός νέου του ταξιδιού. Η απελευθέρωση μπορεί να είναι είτε απελευθέρωση στο άγνωστο ("release in the wild" ή "wild release"), δηλαδή να αφεθεί κάπου με την ελπίδα πως θα το βρει κάποιος άλλος και θα το διαβάσει, είτε ελεγχόμενη απελευθέρωση ("controlled release"), όπου ναι μεν το βιβλίο φεύγει από τα χέρια ενός μέλους, αλλά ο επόμενος αναγνώστης είναι ήδη προκαθορισμένος (π.χ. το βιβλίο στέλνεται σε κάποιον φίλο).
Κάθε φορά που κάποιο μέλος απελευθερώνει ένα βιβλίο που έχει καταχωριστεί στο www.bookcrossing.com, δηλώνει την ώρα και τον τόπο της απελευθέρωσης ώστε όσοι θέλουν να μπορούν να το αναζητήσουν (εάν πρόκειται για wild release), καθώς και οποιαδήποτε επιπλέον σχόλια επιθυμεί. Αυτά τα στοιχεία που καταγράφονται για την απελευθέρωση, αποτελούν τα release notes.
Σημείωση: από τον Ιούλιο του 2008, το www.bookcrossing.com χρησιμοποιεί δυο διακριτούς τρόπους για την καταγραφή μιας απελευθέρωσης, ανάλογα με το αν πρόκειται για κανονική ή ελεγχόμενη απελευθέρωση.
Catch ονομάζεται η δήλωση της εύρεσης ενός βιβλίου που έχει καταχωρισθεί στο www.bookcrossing.com και ταξιδεύει. Αν κάποιος βρει ένα βιβλίο που ταξιδεύει, αλλά δεν κάνει catch, κανείς δεν μάθει ποτέ ότι βρέθηκε. Σνιφ!
Είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα βιβλίο, σύμφωνα με τον κάτοχό του. Ένα βιβλίο μπορεί να βρίσκεται σε μια από τις ακόλουθες πέντε καταστάσεις.
Ο κάτοχος του βιβλίου δηλώνει πως πρόκειται να το διαβάσει. Είναι μια από τις καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρίσκεται ένα βιβλίο. Προσοχή στη λίστα με τα TBR, μεγαλώνει επικίνδυνα για όποιον συμμετέχει στο bookcrossing!
Ο κάτοχος του βιβλίου δηλώνει πως το φυλάει για κάποιο ειδικό σκοπό (λ.χ. σκοπεύει να το δωρίσει, ή να το απελευθερώσει σε συγκεκριμένη περίσταση κ.ό.κ.).
Ο κάτοχος του βιβλίου δηλώνει πως δε θέλει να το αποχωριστεί. Αν και κάτι τέτοιο μοιάζει να αντιτίθεται στην ουσία του bookcrossing, δηλαδή στο ταξίδι των βιβλίων, εν τούτοις δίνεται η δυνατότητα σε άλλους να διαβάσουν σχόλια που ενδεχομένως έχει γράψει για το βιβλίο. Επίσης, παρά το PC, ο κάτοχός του μπορεί να είναι διατεθειμένος να το δανείσει με την προϋπόθεση ότι θα του επιστραφεί χωρίς... τραύματα.
Ο κάτοχος του βιβλίου το έχει απελευθερώσει, και τώρα πια είναι ένα βιβλίο που ταξιδεύει!
Ο κάτοχος του βιβλίου δηλώνει πως το βιβλίο δεν βρίσκεται σε καμία από τις υπόλοιπες καταστάσεις. Ενδεχομένως να είναι διαθέσιμο και να μπορεί να δοθεί σε όποιον ενδιαφέρεται, ή να απελευθερωθεί κάποια στιγμή, αλλά αυτό εξαρτάται πάντοτε από τον κάτοχό του.
Μήνυμα που στέλνει ένα μέλος σε κάποιο άλλο, μέσω του www.bookcrossing.com. Το PM λαμβάνεται από τον παραλήπτη στο email που έχει δηλώσει στο προφίλ του, αλλά επειδή όλη η διαδικασία γίνεται μέσω του www.bookcrossing.com, κανένα από τα δύο μέλη δεν μαθαίνει το email του άλλου. Για να στείλετε PM, πρέπει να πάτε στο bookshelf του παραλήπτη, όπου θα βρείτε τη σχετική επιλογή (μόνο αν ο παραλήπτης έχει δηλώσει στις ρυθμίσεις του λογαριασμού του ότι αποδέχεται τη λήψη PM).
Hunting είναι το κυνήγι. Εν προκειμένω, το κυνήγι ενός βιβλίου το οποίο έχει απελευθερωθεί (διάσημοι κυνηγοί βιβλίων που αναφέρονται με χρυσά γράμματα στην ιστορία του ελληνικού bookcrossing είναι η Ματούλα και ο Λάκης). Κάθε μέλος έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει release alert όταν απελευθερώνεται βιβλίο στις περιοχές που έχει ορίσει ότι το ενδιαφέρουν, κι έτσι να ξέρει τι να ψάξει πού. Ακόμα όμως κι αν δεν έχει ενεργοποιήσει κάποιο release alert, μπορεί να δει ποια βιβλία είναι ελεύθερα στη σελίδα για το... κυνήγι!
Release alert είναι η ενημέρωση που λαμβάνει αυτόματα ένας χρήστης στο email του, όταν απελευθερώνεται ένα βιβλίο σε κάποια από τις περιοχές που έχει δηλώσει ότι τον ανδιαφέρουν. Η λίστα με τις περιοχές δημιουργείται από τη σελίδα με τα βιβλία που έχουν απελευθερωθεί και περιμένουν να τα κυνηγήσετε.
Επίσημη Ζώνη Απελευθέρωσης Βιβλίων. Αρχικά χρειάζεται ένας κλειστός χώρος (για να μη γίνουν τα βιβλία φύλλο και φτερό). Δεν έχει σημασία αν είναι δημόσιος ή ιδιωτικός, αρκεί να επιτρέπεται (ή να υποστηρίζεται, ακόμα καλύτερα!) από τον ιδιοκτήτη του η χρήση του ως OBCZ και να επιτρέπεται η πρόσβαση στον οποιοδήποτε. Στη συνέχεια ορίζεται το μέρος στο οποίο ο οποιοσδήποτε περαστικός θα μπορεί να αφήνει κάποιο βιβλίο, και από το οποίο ο οποιοσδήποτε επίσης περαστικός θα μπορεί να παίρνει κάποιο από τα αφημένα βιβλία. Μπορεί λ.χ. να τοποθετηθεί ένα ράφι ή ακόμα και μια μικρή βιβλιοθήκη για το σκοπό αυτό. Καλό είναι να τοποθετηθεί και ενημερωτικό υλικό για το bookcrossing, ώστε όποιος δεν το γνωρίζει να μπορεί να έρθει σε επαφη μαζί του. Αν τοποθετηθούν και αφίσες σε εξωτερικό χώρο που να ενημερώνουν ότι εντός υπάρχουν βιβλία που ταξιδεύουν ελεύθερα, έχετε κάνει ακόμα ένα βήμα προς τη μακροημέρευση της OBCZ.
Ζώνη Απελευθέρωσης Βιβλίων. Δεν είναι επίσημη όπως μια OBCZ, δεν χρειάζεται καν να είναι προσβάσιμη στον οποιοδήποτε αλλά ούτε και γνωστή δημοσίως. Μπορεί λ.χ. να είναι ένα ράφι σε έναν εργασιακό χώρο, στον οποίο οι εργαζόμενοι έχουν συμφωνήσει να αφήνουν βιβλία.
Όλα ξεκινούν από κάποιον που έχει ένα βιβλίο και διατίθεται να το δώσει και σε άλλους να το διαβάσουν, με την προϋπόθεση να επιστρέψει στα χέρια του. Ανακοινώνει αυτή του την πρόθεση (π.χ. με κάποιο ποστ στο forum), και ζητάει από όσους ενδιαφέρονται να διαβάσουν το βιβλίο να απαντήσουν με κάποιο ποστ, ή στέλνοντας PM ή με κάποιο άλλο τρόπο. Αφού οριστεί η σειρά με την οποία το βιβλίο θα περάσει από αναγνώστη σε αναγνώστη, ο αρχικός κάτοχος το δίνει στον πρώτο συμμετέχοντα στο bookring. Ο πρώτος συμμετέχων το διαβάζει και όταν το τελειώσει οφείλει να το δώσει στον επόμενο στη λίστα του bookring. Μόλις το διαβάσει κι αυτός, θα το δώσει στον επόμενο στη λίστα κ.ό.κ., μέχρι που ο τελευταίος αναγνώστης θα το διαβάσει και θα το επιστρέψει στον αρχικό του κάτοχο.
Σε περίπτωση που το βιβλίο χρειαστεί να αποσταλεί ταχυδρομικά, ο αποστολέας ζητάει τη διεύθυνση από τον επόμενό του στη λίστα για να του το στείλει. Κανένας δηλαδή δεν έχει όλες τις διευθύνσεις των άλλων, παρά μόνο μία (αν χρειαστεί).
Η σειρά της λίστας είναι δυνατό να διαμορφώνεται ύστερα από συνεννόηση των συμμετεχόντων και του διοργανωτή του bookring ακόμα και μετά την έναρξη του bookring, αν π.χ. βολεύει περισσότερο λόγω γεωγραφικών / ταχυδρομικών κριτηρίων, ή αν κάποιος από τους συμμετέχοντες δηλώσει ότι δεν έχει ελεύθερο χρόνο και θα προτιμούσε να παραλάβει αργότερα το βιβλίο.
Μην ξεχνάτε ότι κάθε φορά που το βιβλίο αλλάζει κάτοχο, ο προηγούμενος πρέπει να γράφει ένα journal entry που να αναφέρει τη γνώμη του για το βιβλίο καθώς και σε ποιον το στέλνει, και ο επόμενος να κάνει catch το βιβλίο μόλις το παραλαμβάνει, ώστε όλοι οι συμμετέχοντες να γνωρίζουν ότι το βιβλίο συνεχίζει το κυκλικό του ταξίδι σώο και αβλαβές.
Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια ενός bookring δεν πρέπει να γίνονται release notes όταν το βιβλίο αλλάζει κάτοχο, αλλά μόνο journal entry, αφού ο επόμενος αναγνώστης είναι πάντοτε γνωστός.
Διέπεται από τους ίδιος κανόνες με ένα bookring, αλλά έχει μια διαφόρα: ο διοργανωτής του bookray δεν επιθυμεί την επιστροφή του βιβλίου στα χέρια του. Έτσι, όταν και ο τελευταίος συμμετέχων διαβάσει το βιβλίο, είναι στην ευχέριά του να αποφασίσει τι θα το κάνει (λ.χ. να το απελευθερώσει ή να υπενθυμίσε στο forum την ύπαρξη του bookray, μήπως ενδιαφερθούν κι άλλοι αναγνώστες).
Διέπεται από τους ίδιους κανόνες με ένα bookring, αλλά έχει μια ιδιαιτερότητα· δεν αφορά μόνο ένα βιβλίο, αλλά μια σειρά βιβλίων. Έτσι, όταν ο δεύτερος αναγνώστης παραλάβει το πρώτο βιβλίο, ο πρώτος παραλαμβάνει το δεύτερο βιβλίο. Στη συνέχεια ο τρίτος ανγνώστης παραλαμβάνει το πρώτο βιβλίο, ο δεύτερος το δεύτερο, ο πρώτος το τρίτο κ.ο.κ., ώσπου όλοι οι συμμετέχοντες στο book-spiral να έχουν διαβάσει όλα τα βιβλία της σειράς, και αυτά να έχουν επιστρέψει στο διοργανωτή του book-spiral.
Αν σας εντυπωσίασαν το bookring και το bookray, τώρα τα πράγματα ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο! Αυτό πλέον δεν είναι ένα απλό μοναχικό βιβλίο που ταξιδεύει, αλλά ένα λεωφορείο γεμάτο βιβλία που ανεβοκατεβαίνουν σε κάθε στάση!
Bookbox λοιπόν: ένα κουτί γεμάτο βιβλία. Η ανακοίνωση της διοργάνωσης ενός bookbox, οι υποβολές συμμετοχών και ο καθορισμός της λίστας γίνεται όπως ακριβώς σε ένα bookring. Η ομοιότητά του με το bookring έγκειται στο γεγονός ότι το κουτί πρέπει να επιστρέψει στον διοργανωτή του bookbox. Η διαφορά του από το bookring όμως είναι εκπληκτική: κάθε αναγνώστης κρατάει από το bookbox όποια βιβλία θέλει και τοποθετεί στη θέση τους άλλα (όχι ζαβολιές παρακαλώ, τον ίδιο αριθμό με αυτά που κράτησε)! Με αυτό τον τρόπο, ο κάθε χρήστης παραλαμβανει ένα κουτί με διαφορετικά πάντα βιβλία από τον προηγούμενο (με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα TBR του - καλή ανάγνωση!).
Για κάθε βιβλίο που μπαινοβγαίνει στο bookbox θα πρέπει να υπάρχει ενημέρωση μέσω των journal entry, ώστε καθένας να είναι σε θέση να παρακολουθεί τα ταξίδια των βιβλίων. Εξάλλου, ναι μεν τα βιβλία ανήκουν σε ένα bookbox, αλλά δεν παύει το καθένα να έχει τον ξεχωριστό του αριθμό BCID.
Πρό(σ)κληση προς απελευθέρωση βιβλίων! Μοιάζει απλό; Χεχεχε, τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται...
Ο διοργανωτής πρέπει να ορίσει τους κανόνες υπό τους οποίους θα διεξαχθεί το release challenge, οι οποίοι είναι διάφοροι και περιορίζονται μονάχα από τη φαντασία του. Ποιοι (μπορεί να) είναι αυτοί οι κανόνες:
Με βάση όλα τα παραπάνω λοιπόν, κυλάνε οι μέρες με απελευθερώσεις, catch, αναζητήσεις, μέχρι την ημέρα ή τη νύχτα που θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα. Έχετε τα μάτια σας ανοιχτά, πάντα μπορεί να υπάρχει ένα release challenge δίπλα σας!
«Σε αναζήτηση του μέλους...». Χρησιμοποιείται κυρίως σε τίτλους post στο forum, όταν κάποιο μέλος δεν μπορεί να βρει και να επικοινωνήσει με κάποιο άλλο (π.χ. με PM), οπότε γράφει δημοσίως ότι το αναζητά, μήπως κάποιο άλλο μέλος έχει νέα του ή μπορεί να το ειδοποιήσει (λ.χ. τίτλος «ISO XamenoKormi», για να γίνει γνωστό ότι αναζητείται το μέλος XamenoKormi).
Κανένα άλλο αρκτικόλεξο δεν βρήκαν να φτιάξουν;! Ουφ! Τέλος πάντων, αυτό σημαίνει ότι κάποιο μέλος χαρίζει κάποιο βιβλίο και όποιος ενδιαφέρεται ας σπεύσει!